تنظیم قرداد موجر و مستاجر شاید در ظاهر کار سادهای به نظر برسد، اما در هر قرارداد اجاره ممکن است نکات ظریفی وجود داشته باشد که بیتوجهی به آنها میتواند شما یا طرفین معامله را درگیر مسائل حقوقی پیچیدهای کند. چک ضمانت تخلیه یکی از این نکات مهم است.
چک ضمانت تخلیه معمولا به شکل عرف برای تخلیه ملک از مستاجر گرفته میشود. اما گاهی اوقات به علت برخی اشتباهات سهوی یا حتی عمدی؛ امکان دارد موجر، مستاجر یا حتی خود مشاوران املاک نیز دچار درد سر شوند.
نکات جزئی در این زمینه وجود دارد که باید هر سه گروه به آن دقت کنند. در این مقاله قصد داریم تا این نکات را به شکل مفصل برای شما شرح دهیم. پس تا پایان با ما همراه باشید.
چک ضمانت تخلیه برای چیست؟
برخی اوقات امکان دارد که مستاجر بنا به هر دلیلی از تخلیه ملک خودداری کند. به همین دلیل گاهی اوقات هنگام عقد قرارداد از مستاجر چکی تحت عنوان چک ضمانت تخلیه گرفته میشود. این چک پس از تخلیه ملک، به مستاجر بازگردانده میشود.
حال سوالی که مطرح میشود این است که اگر مستاجر بنا به دلایلی ملک را تخلیه نکند، این چک واقعا کمکی به تخلیه ملک میکند؟ پاسخ این سوال این است که ملاک اصلی برای تخلیه ملک همان قرارداد اجاره است.
یعنی بدون چک تخلیه هم شما به عنوان موجر میتوانید بعد از اتمام قرارداد، با استفاده از اهرمهایی که قانون در اختیار شما قرار داده، هم ملک خود را پس گرفته و هم ضرر و زیان خود را جبران کنید.
در واقع بحث چک ضمانت تخلیه در قانون مدنی و قانون روابط بین موجر و مستاجر، ذکر نشده است. البته از نظر قانون، منعی برای آن نیز وجود ندارد. بنابراین این موضوع بیشتر در قالب عرف عمومی شکل گرفته و به عنوان یک اهرم فشار در دست موجر است.
به بیان دقیقتر، دریافت چک ضمانت تخلیه از مستاجر، نمیتواند از نظر قانونی هیچگونه اهرم فشاری برای تخلیه ملک ایجاد کند. بلکه دریافت این چک صرفا برای ایجاد فشار روانی جهت تخلیه ملک سر موعد مقرر است. در بخشهای بعدی این مقاله بیشتر به این موضوع میپردازیم.
مبلغ چک ضمانت تخلیه چقدر است؟
بسته به عوامل مختلف مبلغ این چک میتواند متفاوت باشد. در پاسخ به این سوال باید گفت که مبلغ مشخصی برای چک ضمانت تخلیه وجود ندارد. این مبلغ به شکل توافقی بین موجر و مستاجر نوشته میشود و در هر قراردادی میتواند متفاوت باشد.
به طور کل برای تعیین مبلغ چک تخلیه فاکتورهای مختلفی را میتوان در نظر گرفت. از جمله تجاری یا مسکونی بودن ملک، میزان رهن و اجاره و… . به طور برای توافق روی مبلغ چک، کل ارزش قرارداد در نظر گرفته میشود.
متن چک تخلیه چگونه نوشته میشود؟
یکی از سوالات متداول نحوه نوشتن چک ضمانت تخلیه است که باید با توجه به موارد مختلف نوشته شود. ما در اینجا به یک نمونه از آن اشاره میکنیم:
میتوان متن را اینطور نوشت:
یک فقره چک به شماره ———– به مبلغ ——— در وجه آقا/خانم —— بابت ضمانت تخلیه ملک اجاره شده به شماره اجارنامه —– نزد املاک —— به موجر تحویل داده شده و موجر باید بعد از انجام تسویه حساب و اتمام قرارداد و تخلیه ملک، چک را به مستاجر برگرداند.
متن چک باید بدون قلم خوردگی و همراه با ذکر مبلغ دقیق و شماره چک نوشته شود. ضمن آنکه حتما ذکر شود که چک مذکور تحت چه عنوانی صادر میشود که در اینجا همان ضمانت تخلیه ملک است.
همچنین حتما این نکته را مدنظر قرار دهید که چک نباید در وجه حامل باشد و باید در وجه موجر نوشته شود. در غیر این صورت هنگام گم شدن چک ممکن است عواقبی در پی داشته باشد که بعدا به آن اشاره میکنیم.
آیا چک تخلیه بدون تاریخ اعتبار دارد؟
مطابق قانون، چک باید تاریخ داشته باشد و بدون تاریخ اساسا اعتبار ندارد. چک ضمانت تخلیه نیز از این قانون مستثنی نیست و حتما باید تاریخ آن قید شود.
ماده 311 قانون تجارت در این زمینه بیان میکند: «در چک باید محل و تاریخ صدور قید شده و به امضای صادرکننده برسد. پرداخت وجه نباید وعده داشته باشد.»
گم شدن چک ضمانت تخلیه چه عواقبی دارد؟
چک تخلیه را هرگز در وجه حامل صادر نکنید. گم شدن چک ضمانت تخلیه میتواند دردسر هایی را در پی داشته باشد. اما چنانچه در متن چک عبارت «در وجه حامل» خط خورده باشد و چک در وجه شخص باشد، مشکل خاصی ایجاد نمیشود. چون هر فردی نمیتواند آن را اصطلاحا پاس کند.
در صورت گم شدن چک، شما به عنوان موجر پس از تخلیه ملک باید یک رسید به مستاجر تحویل دهید و در آن به گم شدن چک، تخلیه ملک توسط مستاجر و نداشتن هر گونه ادعایی در آن زمینه اشاره کنید. در ادامه مطابق ماده 1۳ قانون صدور چک باید نسبت به اعلام مفقودی چک نزد بانک مربوطه اقدام کنید.
برگشت زدن چک تخلیه چگونه است؟
چنانچه مستاجر به هر دلیلی از تخلیه ملک خودداری کند، موجر میتواند نسبت به وصول چک اقدام کند. در صورت نبود موجودی کافی چک اصطلاحا برگشت میخورد. اما در اینجا دیگر حکم جلب صادر نمیشود. بلکه موجر برای پیگیری حقوق خود باید شکایت کرده و از مراجع قانونی پیگیری کند.
ار آنجا که چک بابت قرارداد اجاره دریافت شده، بنابراین موضوع چک براساس متن قرارداد در مراجع قانونی پیگیری میشود تا رای لازم صادر شود. در واقع همانطور که میبینید، برگشت زدن چک در اینجا کمکی به تخلیه سریعتر ملک نمیکند.
سایر نکات مهم چک تخلیه
علاوه بر موارد فوق نکات دیگری نیز در مورد چک ضمانت تخلیه وجود دارد که ممکن است شما نیز با آنها روبرو شوید. در ادامه به این نکات میپردازیم.
بهتر است بدانید که شما در جایگاه مستاجر میتوانید از دادن این چک خودداری کنید. اما از آنجا که دریافت این چک در عرف پذیرفته شده است، این احتمال وجود دارد که موجر نیز از عقد قرارداد با شما خودداری کند.
شما به عنوان مالک نمیتوانید قبل از تاریخ سررسید قرارداد از اهرم چک بر علیه مستاجر استفاده کنید و این کار غیر قانونی است.
حتما باید در قرارداد ذکر شود که چک تحت چه عنوانی از مستاجر دریافت میشود. چرا که ممکن است علاوه بر تخلیه ملک موارد دیگری از قبیل پرداخت اجاره یا جبران خسارت ملک نیز به آن اضافه شود. بنابراین شما چه در جایگاه موجر و چه در جایگاه مستاجر باید به این نکات دقت کنید.
درج شماره چک در اجاره نامه نیز از این جهت ضرروی است در قرارداد کاملا مشخص شود کدام چک به عنوان چک تخلیه به موجر تحویل داده شده است.
در این مقاله به نکات مهم در خصوص چک ضمانت تخلیه اشاره شد. در صورت وجود هر گونه سوال یا ابهام در این زمینه، میتوانید سوال خود را در انتهای همین مقاله در بخش نظرات مطرح کنید تا در سریعترین زمان به سوال شما پاسخ دهیم.
چک تخلیه چگونه نوشته میشود؟
متن چک باید بدون قلم خوردگی و همراه با ذکر مبلغ دقیق و شماره چک نوشته شود. ضمن آنکه حتما ذکر شود که چک مذکور تحت چه عنوانی صادر میشود که در اینجا همان ضمانت تخلیه ملک است.همچنین حتما این نکته را مدنظر قرار دهید که چک نباید در وجه حامل باشد و باید در وجه موجر نوشته شود.
میزان چک تخلیه چقدر باید باشد؟
هیچ مصوبه قانونی مبنی بر مبلغ آن وجود ندارد. در موارد اخذ چک ضمانت موجر و مستاجر معمولا مبلغ کل قرارداد را به عنوان مبلغ چک در نظر می گیرند ولی با این وجود در اکثر مواقع این توافق بین طرفین قرارداد است که مبلغ کلی را مشخص می کند.
آیا چک تخلیه قابل وصول است؟
چنانچه مستاجر به هر دلیلی از تخلیه ملک خودداری کند، موجر میتواند نسبت به وصول چک اقدام کند. در صورت نبود موجودی کافی چک اصطلاحا برگشت میخورد. اما در اینجا دیگر حکم جلب صادر نمیشود. بلکه موجر برای پیگیری حقوق خود باید شکایت کرده و از مراجع قانونی پیگیری کند.
دریافت مشاوره حقوقی ملکی
مرکز حقوقی ملکبانان، با مدیریت وکیل فرشته محمد حسینی، مجموعه ای از بهترین وکلای پایه یک دادگستری در مشهد هستند که به دلیل تمرکز خاص خود بر کلیه امور ملکی و تبحر ویژه در حقوق املاک بهترین گزینه پیش روی شما برای کسب مشاوره حقوقی ملکی به شمار می آیند. در مجموعه ما می توانید به تناسب نیاز و شرایط خود در هر بستری که برای شما مناسب تر است مشاوره حضوری، تلفنی و آنلاین با بهترین وکیل الزام به تحویل مورد اجاره در مشهد داشته باشید. جهت دریافت اطلاعات بیشتر کافی است با متخصصان ما در مرکز حقوقی ملکبانان تماس بگیرید.
