نحوه نوشتن فسخ قرارداد|ملکبانان

در عقود لازم اصل مثل قرارداد بیع یا خرید و فروش، اصل بر این است که طرفین به قرارداد منعقد شده بین خود پایبند باشند اما در صورت وجود شرایطی امکان فسخ قرارداد برای طرفین یا یکی از آنها در نظر گرفته شده است. نحوه نوشتن فسخ قرارداد به این شکل است که اراده و قصد دارنده یا دارندگان حق فسخ قرارداد از طریق قانونی به طرف مقابل ابلاغ و اعلام می شود تا از نظر قانونی و حقوقی قابلیت استناد داشته باشد. به همین جهت فردی که قصد فسخ قرارداد را دارد می بایست پس از نوشتن متن فسخ قرارداد به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و آن را به طرف مقابل اعلام نماید. البته باید توجه داشت که نوشتن فسخ قرارداد زمانی ممکن است که طرفین در زمان انعقاد قرارداد اقدام به اسقاط کافه خیارات نکرده باشند. به عبارت دیگر ساقط کردن کلیه خیارات قانونی در زمان انعقاد قرارداد به معنی آن است که دارندگان حق فسخ، قصد استفاده از خیارات قانونی خود را برای برهم زدن معامله ندارند.

انواع خیارات جهت فسخ یا برهم زدن قرارداد

مبنای قانونی فسخ قراردادها ماده ۲۱۹ قانون مدنی است براساس این ماده قانونی قرارداد هایی که بر اساس قانون و به شکل صحیح منعقد شوند لازم الاجرا می باشد مگر دو طرف با توافق یکدیگر قرار داد فی مابین را اقاله کنند و یا یکی از طرفین با استناد به یکی از علل قانونی و موجه اقدام به فسخ یا برهم زدن قرارداد نماید.

به‌ عبارتی‌دیگر فسخ قرارداد زمانی ممکن است که یک علت قانونی موجه برای فسخ آن وجود داشته باشد. بر اساس قانون مدنی خیارات یا اختیارات قانونی برای طرفین قرارداد در نظر گرفته شده است که بتوانند با استناد به آن ها اقدام به فسخ قرارداد و برهم زدن معامله نمایند از جمله مهمترین انواع خیارات برای برهم زدن یا فسخ قرارداد که در قانون مدنی آمده است می توان به مواردی که در ادامه می‌آید اشاره کرد.

خیار مجلس

خیار مجلس بر اساس ماده ۳۹۷ قانون مدنی به اختیاری گفته می‌شود که بر اساس آن هر یک از طرفین معامله در زمان حضور در جلسه معامله و قبل از جدا شدن طرفین از یکدیگر می توانند اقدام به فسخ قرارداد نماید.

خیار شرط

خیار شرط بر اساس ماده ۳۹۹ قانون مدنی به اختیار گفته می‌شود و بر اساس آن هر یک از طرفین خریدار و فروشنده یا شخص ثالث بتوانند در زمان معین شده در قرار داد اقدام به فسخ یا بر هم زدن معامله نمایند.

خیار تاخیر ثمن

بر اساس ماده ۴۰۲ قانون مدنی در صورتی که کالای مورد معامله عین خارجی باشد و برای پرداخت بهای معامله یا تسلیم کالا مهلتی در نظر گرفته نشده باشد پس از گذشت سه روز از تاریخ انقاد قرارداد بیع، در صورت تسلیم نشدن کالا یا بهای آن فروشنده می تواند به دلیل تاخیر در پرداخت اقدام به فسخ قرارداد نماید.

خیار رویت و تخلف از وصف

بر اساس ماده ۴۱۰ قانون مدنی اگر شخصی مالی را بر اساس اوصافی که شنیده است خریداری کرده باشد بدون مشاهده آن، اگر پس از ملاحظه کالا مشاهده نماید که اوصاف گفته شده با شرایط کالا یکسان نیست حق بر هم زدن معامله برای او محفوظ است.

خیار غبن

خیار غبن یکی از خیارات مهم برای فسخ قرارداد است و زمانی کاربرد دارد که یکی از طرفین قرارداد مغبون شده و ضرر کرده باشد. بر اساس ماده ۴۱۶ قانون مدنی اگر یکی از طرفین قرارداد دچار غبن فاحش شده باشد پس از آگاهی نسبت به این امر می تواند با استناد به خیار غبن درخواست فسخ قرارداد را نماید.

خیار تدلیس

خیال تدلیس زمان ممکن می شود که یکی از طرفین معامله برای رسیدن به سود، طرف مقابل را فریب داده باشد. یعنی اگر فروشنده معایب کالای خود را پنهان کند و یا خریدار با حیله و نیرنگ ثمن معامله را کاهش دهد اگر طرف مقابل به این امر واقف شود می‌تواند با استناد به خیار تدلیس اقدام به فسخ قرارداد نماید.

خیار عیب

بر اساس ماده ۴۲۲ قانون مدنی خیار عیب به اختیاری گفته می شود که پس از انجام معامله فرد خریدار متوجه عیب و ایراد کالای مورد معامله شود در این صورت فروشنده یا باید کالای معیوب را پس بگیرد یا مابه التفاوت قیمت آن را به خریدار پرداخت نماید و اگر این شرایط اتفاق نیفتد خریدار می تواند با استناد به خیار عیب اقدام به فسخ قرارداد و برهم زدن آن کند.

خیار تبعض صفقه

بر اساس ماده ۴۴۱ قانون مدنی اگر در عقد بیع، قسمتی از مبیع یا کالای مورد معامله باطل باشد خریدار می‌تواند با استناد به این امر کل قرارداد را فسخ کند یا فقط قسمتی از معامله را بپذیرد که درست است و بهای پرداخت شده برای قسمت باطل معامله را پس بگیرد.

خیار حیوان

بر اساس ماده ۳۹۸ قانون مدنی خیار حیوان به اختیاری گفته می شود که در معاملات و خرید و فروش حیوانات کاربرد دارد به این معنا که پس از معامله و خرید حیوانات، در صورت نارضایتی خریدار از معامله، برای او حق فسخ و بر هم زدن قرارداد تا ۳ روز محفوظ است.

فسخ قرارداد و نکات مربوط به آن

فسخ قرارداد به معنی آن است که خریدار یا فروشنده در صورت عدم رضایت از قرارداد فی مابین بتوانند آن را فسخ کرده و بر هم بزنند حتی اگر قرارداد در هنگام انعقاد غیر قابل فسخ باشد. به عبارت دیگر فسخ قرارداد به معنی پایان دادن به یک قرارداد توسط یکی از طرفین یا شخص ثالث می‌باشد.
فسخ قرارداد به عواملی گفته می‌شود که سبب سلب تعهدات ناشی از قرارداد می‌گردد. بر اساس ماده ۳۹۶ قانون مدنی فروشنده یا خریدار می توانند بر اساس شرایطی نسبت به فسخ قرارداد فی مابین اقدام کنند حتی اگر  قرار داد غیر قابل فسخ باشد.
از جمله نکاتی که برای فسخ قرارداد باید به آن توجه داشت آن است که بر اساس ماده ۲۱۹ قانون مدنی قراردادهایی که طبق قانون و به صورت صحیح منعقد شده باشد لازم الاجرا هستند مگر آنکه دو طرف معامله برای اقاله قرارداد با یکدیگر توافق کنند و  یا اینکه که هریک از طرفین با استناد به یکی از علل موجه و قانونی اقدام به فسخ قرارداد نماید.‌

به عبارت دیگر فسخ قرارداد صرفاً با یک علت موجه و قانونی ممکن می شود. در صورتی که در قرارداد منعقد شده فی مابین بندی با عنوان سلب خیارات از طرفین وجود داشته باشد آنها دیگر امکان فسخ قرارداد را با استناد به خیارات قانون خود ندارند.
اما بر اساس قانون خیار تدلیس از این قاعده مستثنی است و اگر فردی حین انعقاد قرارداد معامله فریب بخورد و بتواند فریب خوردن خود را اثبات کند حتی اگر تمام خیارات اسقاط را از خود سلب کرده باشد باز هم می توان با استناد به خیار تدلیس درخواست فسخ قرارداد را از مراجع قانونی نماید.
یکی دیگر از نکاتی که در هنگام فسخ قرارداد باید به آن توجه داشت آن است که اگر در قانون، مهلت و دوره زمانی مشخصی برای فسخ قرارداد لحاظ شده باشد طرفین معامله صرفاً در مهلت مشخص شده می توانند اقدام به نوشتن متن فسخ قرارداد و اعلام آن به طرف مقابل نمایند.
همچنین اگر طرفین قرارداد مهلت خاصی برای فسخ، در متن قرارداد گنجانده باشند فقط در مدت مشخص شده فسخ قرارداد امکان پذیر است. یکی دیگر از نکاتی که در هنگام فسخ قرارداد باید به آن توجه شود آن است که طرفین معامله در متن قرارداد اقدام به درج بند اسقاط کافه خیارات نکرده باشند.
چون ساقط کردن کلیه خیارات قانونی در حین انعقاد قرارداد و درج آن در متن قرارداد به منزله آن است که دارندگان حق فسخ اختیار قانونی حق فسخ قرارداد را از خود سلب نموده اند و دیگر اختیاری برای انجام این کار ندارند.

فسخ قرارداد بدون مراجعه به دادگاه

فسخ قرارداد بدون مراجعه به دادگاه زمانی ممکن می شود که طرفین قرارداد بر سر فسخ قرارداد با یکدیگر توافق داشته و اقدام به اقاله قرارداد کنند.
به بیان دیگر طرفین قرارداد حق دارند با رضایت و توافق در زمان عقد قرارداد برای یک یا هر دو طرف معامله یا شخص ثالث حق فسخ قرارداد نظر بگیرند به این معنا که توافق طرفین برای فسخ قرارداد باید تحت عنوان یکی از شروط قرارداد در قرارداد فی مابین درج گردد.

نحوه نوشتن فسخ قرارداد و طرح شکایت

برای نوشتن فسخ قرارداد و طرح شکایت فقط نیاز به اراده فرد خواهان است به این معنا که اگر حق فسخ، در قرارداد آمده باشد نیاز به توافق و رضایت طرف مقابل برای فسخ قرارداد نیست و اگر در قرارداد شرایط فسخ وجود شده باشد ابتدا فرد ناراضی باید از طریق ارسال اظهارنامه به طرف مقابل اراده خود را برای فسخ قرارداد به  اواعلام نماید.
سپس در ادامه فرد خواهان باید دعوایی با عنوان تایید فسخ قرارداد در دادگاه صالحه مفتوح نماید. یعنی فرد خواهان پس از ارسال اظهارنامه طرف مقابل باید به دادگاه مراجعه نمایید و از دادگاه درخواست تایید فسخ قرارداد را کند.
در ادامه پس از بررسی پرونده و مدارک ارائه شده  توسط دادگاه اگر شرایط و دلایل فسخ قرارداد احراز و اثبات شود قرارداد فسخ می گردد.

دریافت وکیل

گروه وکلای ملکبانان با مدیرت وکیل فرشته محمد حسینی و سابقه درخشان و پرونده های موفق طی سال های اخیر آماده بررسی پرونده های قضایی و مشاوره های تخصصی در حوزه ی ملکی می باشد. با اعتماد به وکلای پایه یک دادگستری این موسسه می توانید از استیفای کامل حقوق قانونی خود اطمینان خاطر داشته باشید.