در این مقاله بر آنیم به توضیح و شرح نکات مهمی که می بایست در نگارش قولنامههای فروش اموال منقول و غیرمنقول به آنها توجه شود، خواهیم پرداخت.
دقت در وارد کردن اطلاعات هویتی طرفین معامله
یکی از مهمترین نکاتی که می بایست در انعقاد و نگارش یک قولنامه صحیح و معتبر به آن توجه نمود، وارد کردن اطلاعات هویتی طرفین معامله مطابق با اسناد هویتی و سجلیشان میباشد.
برای این کار لازم است طرفین هنگام انعقاد معامله ،اسناد هویتی از قبیل کارت ملی و شناسنامه خود را به محل انعقاد قرارداد آورده و مطابق با این اسناد ، نام و نام خانوادگی و شماره ملی و آدرس محل سکونت و شماره تلفن ضروری را در قسمت مربوطه وارد نمایند.
معلوم و معین کردن موضوع اصلی معامله
منظور از موضوع اصلی معامله، همان مال و یا کالایی است که قرار است عینا و یا منافعتا برای مدتی معین مورد معامله و خرید و فروش قرار بگیرد.
مثلاً در مورد معامله یک دستگاه خودرو از آنجایی که خودروی مذکور موضوع اصلی مورد معامله میباشد، باید مدل خودرو و شماره پلاک آن و رنگ و مشخصات ظاهری و در صورت دست دوم بودن ذکر عنوان دست دوم، در قرارداد فروش و همچنین سال تولید و غیره ضروری میباشد.
همچنین در خصوص معامله زمین و خانه اطلاعات دقیق در خصوص موقعیت قرار گرفتن خانه و یا زمین مذکور و مشخصات پلاک ثبتی این املاک، به علاوه متراژ دقیق آنها و مشاع و مفروض بودن آن می بایست به خوبی ذکر می گردد.
مشخص کردن قیمت نهایی مال فروخته شده
قیمت مال فروخته شده می بایست به صورت دقیق قبل از انعقاد قرارداد و قولنامه فروش، فی ما بین طرفین مشخص شده و به موافقت طرفین رسیده باشد.
امکان دارد هرگونه ابهام و شائبه در مورد قیمت مورد معامله، اعتبار قولنامه را به عنوان یک سند عادی الزام آور دچار خدشه نماید.
قیمت مورد معامله معمولاً به صورت وجه نقد به فروشنده پرداخت میگردد .لکن گاهی ممکن است که بهای مال مورد معامله یک کالا و یا یک شی دارای ارزش و قابل تبدیل شدن به پول باشد.
در صورتی که در ازای قیمت مال، شی و یا کالایی مشخص قرار داده باشند، لازم است که خصوصیات و ویژگیهای آن شی را تا حدی که رفع ابهام شود، شرح داده و ارزش و قیمت حدودی آن را ذکر نمایند.
شرایط ضمن عقد و نحوه تنظیم آنها
شرایطی که معامله در بستر آن شکل میگیرد در تنظیم هر قراردادی از جمله تنظیم قولنامهها میتواند بسیار تاثیرگذار و مهم باشد.
شرایط قولنامه شامل زمان تحویل مال موضوع معامله و محل تحویل آن و چگونگی پرداخت بهای مورد معامله و میزان قیمت توافق شده، و *مهلت پرداخت بهای تمام شده می باشد.
امکان دارد نکاتی همچون ذکر کردن شرط اسقاط کافه خیارات نیز در این بخش یعنی (بخش شرایط ضمن قرارداد) ذکر شود.
شرط اسقاط کافه خیارات، بدین معناست که:
طرفین امکان فسخ قرارداد را در تمامی موارد پیش بینی شده تحت عنوان خیار در قانون از خود سلب می نمایند و به جز در مواردی خاص، حق فسخ معامله را ندارند از جمله این موارد میتوان به خیار تدلیس اشاره نمود که در آن با وجود اسقاط حق فسخ معامله، در صورت کلاهبرداری و تدلیس طرف مقابل، شخص فریب خورده امکان فسخ معامله را دارد.
قرارداد خرید و فروش که بصورت قولنامهای نگاشته میشود، به لحاظ حقوقی یک قرارداد الزام آور بوده و شروطی که ضمن آن ذکر می شوند جنبه ی الزام آور پیدا داشته و می بایست به آن عمل شود.
اما این شرایط باید با رعایت چند رکن در ضمن قرارداد گنجانده شوند:
1- این شروط می بایست مجاز و مشروع باشد.
2- هم چنین این شروط می باست مقدور و اجرایی باشند.
3- و هم چنین نفع عقلایی داشته باشند.
شرط تحویل مال فروخته شده در محلی معین در ضمن قرارداد از جمله این شروط الزام آور و قانونی میباشد.
در صورتی که شرط ضمن عقد دارای مضمون غیرقانونی باشد، شرط باطل است و عمل به آن لازم نیست.
بطور مثال : در قرارداد شرط شود که در ازای فروش مورد معامله، اموال غیر قانونی مثل مواد مخدر و یا اسلحه های بدون مجوز را برای طرف دیگر جابجا نمایند و یا بفروشند.
نکات مهم در خصوص امضا و شهود قولنامه ها
هر قولنامه معتبر می بایست توسط طرفین معامله و همچنین مسئول بنگاه معاملات املاک و یا خودرو، به وسیله امضا و اثر انگشت مورد تایید قرار بگیرد.
برای گواهی مفاد قولنامه معمولاً امضای دو شاهد عاقل و بالغ نیز باید علاوه بر امضای طرفین در پایین قرارداد آورده شود.برای جلوگیری از هرگونه ادعای جعل و انکار و تردید در خصوص تعلق داشتن امضا به هر کدام از طرفین معامله و شهود، می بایست اثر انگشت آنها نیز در ذیل قرارداد آورده شود.اگرچه در تعریف حقوقی، قولنامه به نوعی وعده انجام معامله و خرید و فروش به حساب میآید و به عنوان یک قرارداد مقدماتی یا یک پیش قرارداد تنها شرایط اولیه معامله باید در آن ذکر شود، اما در عرف رایج در جامعه ، مردم قولنامه را نوعی قرارداد خرید و فروش که دربردارنده شرایط اصلی و اساسی معامله است به حساب میآورند. لذا باید تمامی شرایط یک معامله و خرید و فروش معتبر و قانونی در متن قولنامه و در نگارش آن رعایت شود.